Dünya’nın en popüler ekstrem sporlarından biri olan snowboard, kış sporlarının vazgeçilmezleri arasındadır. Kış sporları arasında en popüler spor branşlarından biri olan snowboard branşı adından da anlaşılabileceği gibi yalnızca kar yağışları olan bölgelerde ve belirli hava şartlarında yapılabilmektedir. Kendine has farklı stilleri olan snowboard, 1998 yılından itibaren Kış Olimpiyatlarının içerisine dahil olmuştur.
Snowboard sporunu profesyonel ve amatör sporcular nezdinde 2 farklı açıdan ele almak gerekir. Zira amatörce yapılan faaliyetler eğlence dolu ve sonucunda herhangi bir ödülün olmadığı etkinlikler olarak yapılırken, profesyonel anlamda yapılan snowboardta ise durum çok daha farklıdır. Burada sporcular belirli sürelerde belirlenen parkurlarda bireysel olarak birbirlerine karşı yarışır ve elde edilen dereceler ışığında ise başarılı sporcular çeşitli kategorilerde ödüllendirilir. Dünya’da özellikle son yıllarda popülaritesi artan Snowboard’un çok popüler olduğu ülkelerden bazıları ABD, Fransa, İsviçre, Avustralya, Norveç, Şili, Kanada, Yeni Zelanda, Finlandiya’dır.
Kısaca giriş yaptığımız snowboard sporu için biraz daha ayrıntılı bilgi vermek gerekirse;
Tarihi aslında çok eskilere dayandığı düşünülen snowboardun sportif amaçlı kullanımı yakın zamanda ortaya çıkmıştır. 1965 yılında ABD’li Sherman Poppen isimli bir baba, kızının zorlu kış şartlarında evinin yakınında oynayabilmesi ve arkadaşlarıyla eğlenceli vakit geçirebilmesi amacıyla iki ayrı kayağı birbirine bağlamış ve bunun sonucunda kalın, tek bir kayak ayakkabısı tasarlamıştır.
Kısa sürede kızının arkadaşları arasında çok beğenilen bir oyuncak haline gelen bu yeni tasarım, yakın çevrede çok duyulmaya başlanan ve birçok kişinin de benzerine sahip olmak istediği bir oyuncak haline gelmiştir. Yakın çevrede yavaş yavaş popülaritesi artan bu tasarım sonraki on yılda çok daha geniş kitlelere ulaşarak yaklaşık bir milyon adet satılmıştır. Satışların sonunda bu tasarımın telif hakkı Brunswick Corporation’a lisanslandı.
Artan popülerlikle beraber Sherman Poppen, 1970’lerde ülke genelinde birçok sporseverin ilgisini çeken bir dizi snowboard etkinliği düzenledi. ABD’nin Muskegon Eyalet Parkı’nda düzenlenen Ulusal Surfing Şampiyonası Muskego, dereceye giren sporculara para ödülü verilen ilk snowboard şampiyonası olarak tarihe geçti. 1979 yılına geldiğimizde Jake Burton Carpenter isimli bir ABD vatandaşı, modern snowboard sporunun ilk snowboard’u olarak kabul edilen kendi tasarladığı bir snowboard ile yarışmalara katılmaya başladı.
Snowboard ve İlkler
- Snowboard sporunun ilk Dünya Şampiyonası yarı boru yarışması 1983’te California, Soda Springs’te yapıldı.
- 1985’te ilk Snowboarding Dünya Kupası Avusturya’nın Zürs kentinde gerçekleştirildi.
- 1990 yılında, uluslararası snowboard yönetim organı olarak çalışmak üzere Uluslararası Snowboard Federasyonu (ISF) kuruldu.
- Japonya’nın Nagano kentinde düzenlenen 1998 Kış Olimpiyat Oyunlarında ise ilk kez Olimpiyat Oyunlarına dahil edildi.
Snowboard Ekipmanları
Snowboardlar, snowboard sporu için temel ve olmazsa olmaz denilen ekipmandır. Kalın karlı ve eğimli yüzey üzerinde kaymak için kullanılır. Snowboardun ham maddesi ahşaptır ve yapımında birden çok cam elyaf tabakası arasına sıkıştırılmış sert ahşap çekirdek kullanılır. Karbon fiber, Kevlar, alüminyum gibi diğer elementler de modern bir snowboard yapımında kullanılabilir.
Taban çeşitleri bakımından snowboardu 2 farklı şekilde ele alabiliriz.
Ekstrüde Taban – Ekstrüde tabanlı snowboard, plastik esaslı malzemeler eritilerek ve istenen formda kalıplanarak elde edilir.
Sinterlenmiş Taban – Sinterlenmiş tabanlı snowboard, plastik esaslı malzemelerin önce toz haline getirilmesi, ardından da ısı ve basınç kullanılarak istenilen forma kalıplanmasıyla elde edilir. Sinterlenmiş tabanlı snowboardlar, tahta ile yüzey arasındaki sürtünmeyi büyük ölçüde azaltan balmumu emme kabiliyeti nedeniyle ekstrüde tabanlı tahtalara göre çok daha hızlıdır.
Snowboard Botları
Snowboard sporunda giyilen botlar, genellikle sert plastik botların kullanıldığı alpin snowboard haricinde yumuşak plastik botlardır. Bu botların en önemli işlevi, sporcunun hareket enerjisini ve kinetik enerjisini snowboarda iletmektir. Snowboard botlarının tasarımları farklılık gösterebilmektedir ve genellikle standart botlar, step-in botlar ile sert botlar olmak üzere üç tip bot kullanılmaktadır.
- Standart Çizmeler – Önyüklemenin hiçbir parçası panele bağlı değildir. Uygulanan basıncın çoğu bağlama yoluyla elde edilir.
- Step-in Boots – Bu botlarda, tahtanın üzerindeki adım atma bağlarına tutturmak için botun altında metal çırpmalar bulunur.
- Sert Botlar – Sert botlar özel bağlar kullanır ve çoğunlukla dağlarda snowboard durumunda yarış sırasında tahta üzerinde daha iyi kontrol sağlamak için kullanılır.
Snowboard Nasıl Oynanır?
Snowboard, 1965’li yıllarda ilk kez yapılmaya başlandıktan sonra yıllar içerisinde birçok evrim gerçekleştirmiş ve günümüzdeki türleri ile icra edilen bir spor halini almıştır. Modern snowboard ile birlikte gelişen yeni stil ve türler şunlardır;
Jibbing
Jibbing stili, sporcuların metal raylar ve kutular bulunan paten parklarında yaptıkları snowboard türüdür.
Serbest Stil Snowboarding
Serbest stil snowboard oyuncuların yaptığı hileler ile bilinmektedir. Bu hileler arasında sporcuların yol boyunca önlerine gelen kaya, metal ray ve kütüklerle dolu bir yüzeyde snowboarda binme zorunlulukları bulunur.
Halfpipe Snowboarding
Halfpipe snowboard, dere yatağına benzeyen buzlu bir alanda kenarları karlı duvarlarla çevrili bir yüzeyde yapılmaktadır. eğim genelde yarı dairesel şekilde olmaktadır.
Slopestyle Snowboarding
Daha çok eğimli alanlarda ve insan yapımı nesneler üzerinde yapılan bu snowboard türünde sporcular, kütük, metal ray veya kutularla kaplı yüzeyde kaymaktadır.
Alp Snowboarding
Alp snowboardında sporcular kayak pistine benzeyen bir pistte ve eğimi arazilerle dönüşler yapa yapa yokuş aşağı kayarlar. Sporcular dönüşler esnasında elleri yere değene kadar kendilerini yere yatırmalıdırlar.
Snowboard Şampiyonları
Uluslararası Snowboard Federasyonu (ISF), Dünya genelinde snowboard sporu ile ilgili organizasyonları düzenleyen, snowboard sporunun kurallarını belirleyen en yetkili yönetim organıdır. 1990 yılında beş ülke ve 120 yarışçı tarafından kurulmuştur.
ISF’nin Dünya çapında düzenlediği önemli snowboard etkinliklerinde en başarılı olan sporcular şunlardır:
Shaun Roger White
ABD’nin San Diego, California bölgesinden, Shaun Roger White, günümüzün en iyi snowboardcularından biri olarak kabul edilmektedir.
Başarıları arasında;
*Yarı boru kategorisinde 2006 ve 2010 Olimpiyat Şampiyonluğu,
*X Games’te 13 altın, 2 gümüş ve 2 bronz içeren maksimum madalya kazanma rekoru,
*Kış Olimpiyatları’nda erkekler yarı borusunda en yüksek puan rekoru bulunmaktadır.
Terje Håkonsen
Norveç’in Vinje’den bölgesinde yaşayan Terje Håkonsen, tüm zamanların en etkili snowboardcusu olarak kabul edilmektedir.
Başarıları arasında;
*Uluslararası Snowboarding Federasyonu (ISF) Dünya Şampiyonası’nda yarı boruda 1993, 1995 ve 1997 yıllarında üç altın madalya,
*1991, 1992, 1993, 1994 ve 1997’de halfpipe Avrupa Şampiyonluğu,
* US Open Halfpipe’ı üç kez 1992, 1993 ve 1995 yıllarında, Slalom’u ise 1995, 1996, 1998, 2000, 2003, 2004 ve 2012’de yedi kez kazanmıştır.
Danny Kass
ABD’nin New Jersey eyaletinde yaşayan Danny Kass, profesyonel bir snowboardcudur.
Başarıları arasında;
*Yarım boru kategorisinde 2002 ve 2006 yıllarında Olimpiyat Oyunlarında iki gümüş madalya,
*X Games’te yarım boru kategorisinde bir altın ve iki gümüş madalya,
*Slopestyle kategorisinde iki gümüş
*Süper boru kategorisinde ise bir bronz madalya kazanmıştır.
Seth Benjamin Wescott
Kuzey Karolina, Durham bölgesinde dünyaya gelen Seth Benjamin Wescott, profesyonel bir snowboardcudur.
Başarıları arasında;
*Snowboard çapraz disiplininde 2006 ve 2010 yıllarında Olimpiyat Oyunlarında iki altın madalya,
*Snowboard çapraz disiplininde Snowboard Dünya Şampiyonası’nda 2005’te bir altın madalya
* Snowboard çapraz disiplininde Snowboard Dünya Şampiyonası’nda 2003, 2007 ve 2011’de üç gümüş madalya,
*Snowboard çapraz disiplininde Winter X Games’te 2007’de bir bronz madalya,7
* Snowboard çapraz disiplininde Winter X Games’te 2004, 2005 ve 2010’da üç gümüş kazanmıştır.
Yazan: Serkan ÖZDEMİR
Editöryal Düzenleme: Yavuz Akyol
