Sezon içerisinde sporcuların sözleşmelerinin sporcular veya kulüp tarafından feshedildiğini ya da tarafların anlaşarak sözleşme feshi yolunu seçtiklerini görüyoruz. Geçtiğimiz sezon Galatasaray’ın Belhanda ile olan sözleşmesini feshettiği gibi, 2021-2022 sezonunun ilk haftasında takım arkadaşı Kerem Aktürkoğlu’ya karşı fiziki şiddette bulunan Marcao’nun sözleşmesinin feshedilip edilmeyeceği veya Marcao’ya ne tür yaptırımların uygulanabileceği tartışılıyor.
Öncelikle belirtmek gerekir ki spor kulüplerinin haklı fesih sebepleri TFF tarafından düzenlenen “Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı” hükümlerine tabidir. Aşağıda görüleceği üzere talimatın 27. maddesine göre Galatasaray’ın sözleşmeyi haklı sebepler ile feshi mümkün görünmüyor.
Madde 27 – Kulübün Fesih Hakkı
(1) Özellikle aşağıdaki haller sözleşmenin feshi için haklı neden teşkil eder:
a) Futbolcunun futbol faaliyeti dışında vaki hastalık veya istirahat halinin altı ayı aşması,
b) Futbolcunun en az altı ay müddetle kesinleşmiş hak mahrumiyeti veya müsabakadan men cezası almış olması,
c) Futbolcunun bu talimatın 25. maddesinde sayılan yükümlülüklerini ağır surette ihlal etmesi ( Müsabakalara katılmak için kendisi tarafından yapılması gereken işlemleri takip etmek ve tamamlamak, gerekli belgeleri temin etmek; TFF’nin ve kulübün düzenlediği kurs, ders ve konferanslara katılmak; hastalık veya sakatlık nedeni ile alınacak raporlarını, rapor tarihinden itibaren on gün içerisinde kulübüne ve TFF’ye bildirmek),
d) Futbolcunun, Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatı’na aykırı davranışları nedeniyle kesinleşmiş en az 4 resmi müsabakadan men cezası almış olması.
Bununla beraber FIFA Oyuncuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın (Regulations on the Status and Transfer of Players) 14. maddesinde de haklı nedenle fesih düzenlenmektedir. İlgili madde şöyledir:
“Bir sözleşme, haklı bir nedenin olduğu durumlarda herhangi bir sonuç olmaksızın (tazminat ödenmeden veya sportif ceza uygulanmadan) her iki tarafça feshedilebilir.
Bir tarafın, karşı tarafı sözleşmenin şartlarını feshetmeye veya değiştirmeye zorlamayı amaçlayan herhangi bir kötü davranışı, karşı tarafa (bir oyuncu veya bir kulüp) sözleşmeyi haklı bir sebeple feshetme hakkı verecektir.”
RSTP’de bulunan bu hüküm haklı nedenle feshin çerçevesini çok geniş çizerek haklı nedenle feshin somut olayın şartları özelinde değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmiştir. FIFA ve CAS (Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi) içtihatları da bu konuda referans oluşturmaktadır.
Geçtiğimiz sene Belhanda’nın sözleşmesi Galatasaray tarafından yapılan açıklamada “hakarete varan beyanlar, öncesinde sözleşme ve kulüp iç disiplin yönetmeliklerine ısrarlı bir şekilde aykırı eylemlerde bulunma, kulüp ile oyuncu arasındaki ilişkinin çekilmez hale gelmesi” nedenleriyle feshedilmişti. Bununla beraber fesih, yukarıda değindiğimiz FIFA Oyuncuların Statüsü ve Transferi Talimatı’nın aynı maddesine dayandırılmıştı.
Belirtmek gerekir ki haklı nedenle sözleşme feshi futbolcu ile kulüp arasında son çare olarak uygulanması gereken bir yoldur. Somut olay özelinde bakıldığı zaman Marcao’nun davranışı sonucunda sözleşme feshi temel hukuki ilkelerden olan “orantılılık” ilkesine aykırılık oluşturacaktır. Yani oyuncuya kadro dışı bırakma, para cezası, ihtar gibi yaptırımlar uygulanabilecekken sözleşme feshi ağır bir yaptırım olarak karşımıza çıkmakta, sebep/sonuç arasındaki denge şaşmaktadır.
Kulüp tarafından sözleşme feshi yolu seçilmesi halinde Marcao yabancı oyuncu statüsünde olması nedeniyle FIFA Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na (Dispute Resolution Chamber) başvurabilecek ve sözleşme bitim tarihine kadar alacağı ücreti talep edebilecektir. Bununla birlikte sözleşme feshi halinde bir cezai şart hükmünün sözleşmede bulunması halinde bu kalemi de tazminat olarak talep edebilecektir.
FIFA ile CAS’ın benzer olaylardaki kararlarına baktığımızda ise çözüm kurullarının futbolcu lehine yorum metodları ve içtihatlar geliştirmiş olduğunu görüyoruz.
Marcao’yu Bekleyen Yaptırımlar Neler?
Tüm bunlar Marcao’nun ceza almayacağı anlamına gelmiyor. Öncelikle Galatasaray’ın iç disiplin kuralları uyarınca futbolcuya kadro dışı bırakma, para cezası gibi yaptırımlar uygulanabilir.
TFF tarafından bakacak olursak; Futbol Disiplin Talimatı 44. maddesi uyarınca Marcao’nun hareketleri “saldırı” olarak incelenip PFDK’ye sevk edilecek, aynı madde uyarınca 5 ila 10 müsabakadan men cezası gündeme gelecektir.
Kaynakça
- Sporcu Sözleşmesinin Feshi / Oğuz Sadık Aydos
- Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı / TFF
- Futbol Disiplin Talimatı / TFF
- Regulations on the Status and Transfer of Players / FIFA
Yazan: Doğukan Şenol
Editöryal: Nergiz Bulut & Yavuz Akyol
